سایت رشته صنایع شیمیایی

سایت رشته صنایع شیمیایی...

تصفیه پسابها در صنایع با روشهای مختلف فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی امکان پذیر است. در نیروگاهها روشهای مورد استفاده برای تصفیه پسابها با توجه به نوع آلاینده های موجود در پساب و ویژگیهای منبع تولید آن ممکن است از روشهای متفاوتی به صورت مجزا یا به هم پیوسته برای تصفیه استفاده شود.  بر اساس تجربیات بدست آمده و در اکثر نیروگاهها یک واحد متمرکز برای تصفیه پسابها تاسیس می شود. کلیه پسابهای نیروگاه غیر از پسابهای سوختی و روغنی معمولا به صورت مرکب جمع آوری شده و با هم مورد تصفیه قرار می گیرند. واحد تصفیه معمولا حاوی مخزن یکنواخت سازی اولیه در ابتدای تصفیه خانه برای جمع آوری و یکنواخت سازی پسابها می باشد. پسابهای آلوده به روغن و مواد سوختی به طور جداگانه جمع آوری و ابتدا در یک سیستم جداسازی روغن و سوخت که معمولا براساس اختلاف چگالی آب و روغن طراحی می شود از وجود چربی و سوخت پاک شده و آب حاصل یا با پساب تصفیه شده خروجی از تصفیه خانه مخلوط شده و سپس به محیط تخلیه می شود و یا پس از جداسازی سوخت با آب ورودی به تصفیه خانه مخلوط می گردد.

---

تصفیه پسابها در صنایع با روشهای مختلف فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی امکان پذیر است. در نیروگاهها روشهای مورد استفاده برای تصفیه پسابها با توجه به نوع آلاینده های موجود در پساب و ویژگیهای منبع تولید آن ممکن است از روشهای متفاوتی به صورت مجزا یا به هم پیوسته برای تصفیه استفاده شود.  بر اساس تجربیات بدست آمده و در اکثر نیروگاهها یک واحد متمرکز برای تصفیه پسابها تاسیس می شود. کلیه پسابهای نیروگاه غیر از پسابهای سوختی و روغنی معمولا به صورت مرکب جمع آوری شده و با هم مورد تصفیه قرار می گیرند. واحد تصفیه معمولا حاوی مخزن یکنواخت سازی اولیه در ابتدای تصفیه خانه برای جمع آوری و یکنواخت سازی پسابها می باشد. پسابهای آلوده به روغن و مواد سوختی به طور جداگانه جمع آوری و ابتدا در یک سیستم جداسازی روغن و سوخت که معمولا براساس اختلاف چگالی آب و روغن طراحی می شود از وجود چربی و سوخت پاک شده و آب حاصل یا با پساب تصفیه شده خروجی از تصفیه خانه مخلوط شده و سپس به محیط تخلیه می شود و یا پس از جداسازی سوخت با آب ورودی به تصفیه خانه مخلوط می گردد. واحد تصفیه معمولا شامل یک فرایند اولیه انعقاد ولخته سازی، خنثی سازی    pH     ، مخزن ته نشینی و ترسیب فلزات سنگین، واحد تغلیظ ثقلی لجن ته نشین شده و آبگیری از لجنهای تغلیظ شده بوسیله انواع روشهایی نظیر فیلترهای فشاری، فیلترهای خلاء یا سیستمهای سانتریفوژ می باشد. پساب تصفیه شده نهایی از نظر    pH    کنترل شده و در صورت نیاز مجددا خنثی گردیده و به محیط تخلیه می شود. در برخی واحدها نیز در قسمت ابتدایی و یکنواخت سازی عمل هوادهی به پساب انجام می شود تا بخشی از آلاینده های فرار احتمالی و همچنین قسمتی از آلودگی مواد آلی کاهش یابند. پساب انسانی نیروگاهها با توجه به بار آلودگی آن معمولا با روشهای هوازی مانند لجن فعال تصفیه شده و پس از ضدعفونی به محیط تخلیه می گردد.

کاربرد مجدد مواد زائددر نیروگاهها

مهمترین زایدات جامد یا نیمه جامد ناشی از نیروگاه‌ها عبارتند از:

1 – زایدات ناشی از واحد تصفیه آب (رسوبات کلاریفایرها)

2 – رزینهای مستعمل تعویض شده

3 – لجنهای ناشی از تصفیه پسابهای شستشوهای شیمیایی سمت آب و آتش بویلر و شستشوهای پیش گرمکنهای هوا

4 – زایدات و ترکیبات روغنی بدست آمده از واحدهای مختلف در جداکننده‌های آب و روغن
5 – مواد زاید و خاکستر کوره

6 – انواع زایدات متفرقه نظیر قراضه‌های آهن و فلزات دیگر، سیم و کابلهای مسی

7 – لجنهای تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی

از میان دسته‌های زایدات فوق بیشترین قابلیت احتمال کاربرد مجدد یا بازیافت در مورد زایدات گروه 4، 5، 6 و 7 و در درجه بعدی گروه‌های 3و1 وجود دارد.

 انواع رزینهای مستعمل در صورتیکه قابلیت تبادل یونی و خصوصیت فیزیکی خود را کاملاً از دست داده باشند باید به عنوان زایدات خطرناک به صورت مناسب نگهداری و دفن گردند.

بطور کلی در مورد رسوبات کلاریفایرها با توجه به نوع ماده شیمیایی افزودنی در کلاریفایر، انواع آلاینده‌های احتمالی درون این زایدات مشخص می‌شود، در صورتیکه از ترکیبات آلومینیوم یا سایر مواد سمی در هنگام انعقاد و ته نشینی استفاده نشده باشد، رسوبات کلاریفایرها را پس از آبگیری ممکن است در اصلاح خاکهای اسیدی یا استفاده به عنوان مواد زیرسازی به همراه سایر مواد لازم در جاده‌سازی، بکارگیری در ساخت مکانهای دفن ضایعات در ترکیب با انواع خاکهای رسی به عنوان آستر یا پوششهای نهایی یا استفاده از آنها در دیواره‌های دوغابیبرای محصورسازی مکانها و سایتهای آلوده به انواع مواد خطرناک، بکار گرفت. رزینهای تبادل یونی مستعمل را که از واحد تصفیه و بی یون سازی آب خام نیروگاه یا واحد زلال سازی آب کندانس، حاصل شده‌اند در صورتیکه هنوز توان انجام فرآیند تبادل یونی را داشته باشند ممکن است بتوان در واحد تصفیه پساب نیروگاه به منظور بی یون سازی و تصفیه پسابهای خاص بکار گرفت اما به طور کلی کاربرد خاص دیگری برای آنها وجود نداشته و در نهایت باید به صورت مناسب در مکانهای دفن زایدات خطرناک، دفن گردند. با توجه به میزان حجمی اندک این دسته از زایدات می‌توان آنها را به طور مناسب درانبار مخصوص نگهداری نمود تا زمان مقرر که طبق روش استاندارد دفع گردند. لجنهای ناشی از تصفیه پسابهای سمی و صنعتی شستشوی پیش گرمکنهای هوا، لوله‌های بویلر و محفظه احتراق عموماً حاوی انواع فلزات سنگین می‌باشند. بسته به نوع پساب تصفیه شده انواع فلزات احتمالی موجود در لجنها متفاوت خواهند بود. پسابهای ناشی از شستشوی سطوح فلزی در تماس با دود، حاوی مقادیر قابل توجهی از کربن و فلزات موجود در سوخت از جمله وانادیم، نیکل و روی می‌باشند اما پسابهای ناشی از سطوح داخلی لوله‌ها بیشتر حاوی ترکیبات موجود در آب و فلزات موجود در آلیاژ لوله‌های بویلر از جمله مس خواهد بود. لجنهای حاوی فلزات وانادیم و نیکل بسته به میزان و درصد این فلزات و سایر ترکیبات موجود در لجنها، پس از آبگیری ممکن است قابل استفاده برای بازیافت فلزات با ارزش نظیر وانادیم باشند. اگر چه این عمل بسته به نوع تصفیه پساب اولیه و مواد شیمیایی مورد استفاده برای ته نشینی فلزات سنگین از پساب بوده و با توجه به روند روز افزون استفاده از گاز به جای سوختهای مایع در نیروگاه های کشور، حجم کل زایدات این بخش به نحوی روی به کاهش است که به نظر نمی‌رسد مبحث بازیافت وانادیم از آنها برای وزارت نیرو دارای توجیه باشد اما به هر حال این پتانسیل تا حدی ممکن است برای این دسته از زایدات وجود داشته باشد. در نهایت این لجنها پس از آبگیری و یا پس از جامد سازی و تثبیت فلزات سنگین درون آنها، باید به عنوان زایدات خطرناک درمکانهای دفن مناسب با روش استاندارد دفن گردند. زایدات روغنی بدست آمده از جداکننده‌های آب و روغن و همچنین سایر زایدات روغنی تولید شده در نیروگاه کاملاً‌ قابل بکارگیری به عنوان سوخت بوده و می‌توان آنها را مجدداً به مخازن سوخت مایع نیروگاه برگشت داد و در تولید انرژی در بویلرها از آن‌ها استفاده کرد

- مواد زاید و خاکستر درون کوره و محفظه احتراق نیروگاه و همچنین خاکستر احتمالی بدست آمده از سیستم تصفیه دود (در صورت وجود)، قابل استفاده مجدد در انواع عملیات می‌باشد. از جمله موارد استفاده این نوع خاکسترها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: صنایع سیمان، موارد مصالح ساختمانی و بتون، پوششهای کناره جاده‌ها، مصالح ساختمانی، صنایع کشاورزی، صنایع استخراج فلزات، بازیافت گوگرد، تثبیت خاک، آبگیری از لجنها، زیرسازی راه‌ها و… اما بطور کلی بیشترین کاربرد آنها در حال حاضر در سطح جهان در بخشهایی صورت می‌گیرد که نیاز به کمترین تکنولوژی برای تبدیل و تغییر این مواد داشته و از آنها به صورت فله‌ای استفاده گردد. همچنین به علت قیمت ارزان آن کاربرد مجدد خاکسترها در فواصل نزدیک به نیروگاه‌ صرفه اقتصادی دارد و حمل و نقل و انتقال آن در فواصل دور هزینه‌ها را به نحوی افزایش می‌دهد که بکارگیری خاکسترها در انواع کاربردها توجیه نخواهد داشت.

- انواع قراضجات آهن و فلزات و کابلها و سیمها و زایداتی از این قبیل همگی در صنایع کاربرد داشته و قابل فروش به صنایع تبدیلی می‌باشند

- لجنهای تصفیه خانه فاضلاب بهداشتی برای تولید گاز متان و انرژی در هاضمهای بی‌هوازی قابل کاربرد است اما با توجه به حجم اندک آنها در نیروگاه‌ها توجیه اقتصادی برای این عمل وجود ندارد و می‌توان آنها را پس از تثبیت دفن نمود. 

سایت رشته صنایع شیمیایی...

مولکول اسید استئاریک،یک مولکول با زنجیر بلند بوده که دارای یک سر قطبی ویک انتهای غیر قطبی میباشد.                                                                                         

CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-COOH

سر قطبی در آب محلول بوده اما انتهای غیر قطبی در آب نامحلول است.یک لایه یک مولکولی اسید استئاریک در آب شامل مولکولهایی از اسید استئاریک است که سرهای قطبی در آب حل شده اند و دم های غیر قطبی در خارج از سطح آب قرار دارد.    

---

مولکول اسید استئاریک،یک مولکول با زنجیر بلند بوده که دارای یک سر قطبی ویک انتهای غیر قطبی میباشد.                                                                                         

CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-COOH

سر قطبی در آب محلول بوده اما انتهای غیر قطبی در آب نامحلول است.یک لایه یک مولکولی اسید استئاریک در آب شامل مولکولهایی از اسید استئاریک است که سرهای قطبی در آب حل شده اند و دم های غیر قطبی در خارج از سطح آب قرار دارد.                                       

وسایل مورد نیاز:

1-قطره چکان

2-لوله آزمایش

3-استوانه مدرج 5میلی متری

4-شیشه ساعت

5-خط کش

6-محلول اسیداستئاریک

روش کار:

الف.کالیبره کردن پی پت:

1-2میلی ازمحلول استئاریک را داخل یک لوله آزمایش بریزید.با افزودن قطره های محلول اسیداستئاریک به داخل یک استوانه مدرج.قطره چکان را کالیبره کنید.قطره چکان ا با زاویه 45درجه نگاه دارید وباسرعت یک قطره در ثانیه قطره ها را اضافه کنید.

2-کالیبره کردن را دوباره تکرار کنید.

ب:تعیین عددآووگادرو:

1-بادقت زیادیک شیشه ساعت بزرگ را بااب وصابون بشویید.بااب مقطرآنراآبکشی کرده وبه سطح داخلی ان دست نزنید.

2-شیشه ساعت را روی یک کاغذ برروی میز آزمایشگاه قراردهید.با یک آبفشان شیشه ساعت را با آب مقطر پرکنید.

3-غلظت محلول اسید استئاریک را یادداشت کنید.قطره چکان را با زاویه 45 درجه نگه دارید وبه آهستگی قطرات محلول اسید اسنئاریک را در مرکز سطح اب اضافه کنید.پخش قطره بر روی سطح را ببینید.حلال هگزان در عرض چند ثانیه حل می شود.هرچندثانیه یک قطره اضافه کنید تازمانیکه یک لنزواضح برای حداقل 30ثانیه باقی بماند.این لنزنشان می دهدکه یک لایه در کل سطح آب تشکیل شده است.

4-قطره این لایه را بادقت0.1سانتی متر اندازه بگیرید.

5-شیشه ساعت را تمیز کرده یکباردیگراین کار را تکرارکنید.

مبانی و دستور العمل های آزمایشگاه شیمی آلی - جمعه نهم اردیبهشت 1390
گزارش کار آزمایشگاه شیمی عمومی - جمعه نهم اردیبهشت 1390
گزارش کار کارگاه انتقال حرارت - جمعه نهم اردیبهشت 1390
دستور کار آزمایشگاه شیمی تجزیه - جمعه نهم اردیبهشت 1390
دانلود جزوه 100 صفحه ای انتقال حرارت - جمعه نهم اردیبهشت 1390
تولید بیودیزل و بیواتانول - جمعه نهم اردیبهشت 1390
ضربه قوچ و جلوگیری از آن - جمعه نهم اردیبهشت 1390

سایت رشته صنایع شیمیایی...

روشهای مختلفی برای جداسازی مواد اجزای سازنده یک محلول وجود دارد که یکی از این روشها فرایند تقطیر می‌باشد در روش تقطیر جداکردن اجزاء یک مخلوط ، از روی اختلاف نقطه جوش آنها انجام می‌گیرد .تقطیر ، در واقع ، جداسازی فیزیکی برشهای نفتی است که اساس آن ، اختلاف در نقطه جوش هیدروکربنهای مختلف است. هر چه هیدروکربن سنگینتر باشد، نقطه جوش آن زیاد است و هر چه هیدروکربن سبکتر باشد، زودتر خارج می‌شود.

---

روشهای مختلفی برای جداسازی مواد اجزای سازنده یک محلول وجود دارد که یکی از این روشها فرایند تقطیر می‌باشد در روش تقطیر جداکردن اجزاء یک مخلوط ، از روی اختلاف نقطه جوش آنها انجام می‌گیرد .تقطیر ، در واقع ، جداسازی فیزیکی برشهای نفتی است که اساس آن ، اختلاف در نقطه جوش هیدروکربنهای مختلف است. هر چه هیدروکربن سنگینتر باشد، نقطه جوش آن زیاد است و هر چه هیدروکربن سبکتر باشد، زودتر خارج می‌شود.
تقطیر در عمل به دو روش زیر انجام می‌گیرد. روش اول شامل تولید بخار از طریق جوشاندن یک مخلوط مایع ، سپس میعان بخار ، بدون اینکه هیچ مایعی مجددا به محفظه تقطیر بازگردد. در نتیجه هیچ مایع برگشتی وجود ندارد. در روش دوم قسمتی از بخار مایع شده به دستگاه تقطیر باز می‌گردد و به صورتی که این مایع برگشتی در مجاورت بخاری که به طرف مبرد می‌رود قرار می‌گیرد. هر کدام از این روشها می‌توانند پیوسته یا ناپیوسته باشند.
تقطیر، معمولترین روشی است که برای تخلیص مایعات به کار می رود. دراین عمل مایع را به کمک حرارت تبخیر می کنند و بخار مربوطه را در ظرف جداگانه ای متراکم می کنند و محصول تقطیر را بدست می آورند. چنانچه ناخالصیهای موجود در مایع اولیه فرار نباشند، در باقی مانده تقطیر به جا می مانند و تقطیر ساده جسم را خالص میکند. در صورتی که ناخالصیها فرار باشند، تقطیر جزء به جزء مورد احتیاج خواهد بود.
چنانچه ناخالصی های موجود در مایع اولیه فرار نباشد در باقیمانده تقطیر به جا می ماند و تقطیر ساده نمونه را خالص می كند. در صورتیكه فرار باشند تقطیر جز به جز مورد نیاز خواهد بود. اگر فقط یك ماده فرار بوده و اختلاف نقطه ی جوش این ماده با ناخالصی های موجود در آن زیاد باشد (حدود 30 درجه) می توان برای جدا كردن این ماده از ناخالصی ها از تقطیر ساده استفاده نمود. از تقطیر ساده معمولا در جداسازی مخلوط مایعاتی استفاده می شود كه نقطه ی جوشی در محدوده 40 تا 150 درجه دارند زیرا در دمای بالاتر از  150 درجه بسیاری از تركیبات آلی تجزیه می شوند ودر دمای جوش كمتر از  40 درجه مقدار زیادی از مایع در ضمن تقطیرهدر می رود.
در تقطیر مخلوطی ازدو یا چند جسم فشاربخار كل تابعی از فشار بخار هر یك از اجزا و كسر مولی آنه می باشد. بر اساس قانون رائول فشار بخار جزیی یك تركیب فرار در یك محلول ایده آل با حاصلضرب فشار بخار در كسر مولی آن برابر است. بنابراین در بخار موجود بر سطح دو یا چند جز محلول فرار ذرات كلیه اجزا شركت كننده در محلول یافت می شود. رابطه  بین فشار بخار كل (Pt) با فشار جزیی  (Pi) و كسر مولی اجزا (Xi) به صورت زیر است:
                                                                                              ...+Pt = PaXa + PbXb + PcXc

اگر در محلولی شامل دو ماده شیمیایی فرار یك جز دارای فشار بخار بیشتری از جز دیگر باشد بخار حاصل از آن در مقایسه با مایع دارای درصد بیشتری از جسم فرارتر خواهد بود.

ظروف معمولی در خلل و شكاف های جدار خود دارای بسته ها ی هوای محبوس می باشند. با ریختن مایع در ظرف محفظه بسته ها از بخار پر می شود. وقتی كه دمای مایع افزایش می یابد بخار آنقدر به حالت متراكم باقی می ماند تا اینكه از فشار بخار روی مایع بیشتر شود در این حالت بخار به دام افتاده افزایش حجم پیدا می كند و به صورت حباب هایی به سطح مایع رسیده و خارج می گردد. حالت به هم خوردگی حاصل از حباب ها (جوش) حباب های هوای بیشتری را به داخل مایع كشانده و فرایند با تشكیل بخار ادامه می یابد.
با حرارت دادن مایعات درظروف شیشه ای كه دارای سطوحی نسبتا صاف و یكنواخت می باشند حالت جوش ایجاد نمی شود و اگر درجه حرارت به اندازه كافی افزایش یابد به حالت انفجاری تبخیر می گردند. برای اجتناب از خطرات مربوط به جوشش ناگهانی (به صورت ضربه ای) منبعی برای دمیدن حباب ها به درون مایع قبل از حرارت دادن و عمل جوش لازم است. در شرایط معمولی (فشارجو) این منبع سنگ جوش می باشد. سنگ جوش دانه هایی حاوی خلل ریز در خود بوده كه در آن مولكولهای هوا حبس شده اند. با قرار گرفتن این دانه ها در محلول حباب ها از سطح آنها تشكیل شده و از جوشیدن انفجاری و تاخیر در جوش جلوگیری می نماید.

انواع تقطیر  :

تقطیر ساده:به عنوان مثال هنگامیكه ناخالصی غیر فراری مانند شكر به مایع خالصی اضافه می شود فشار بخار مایع تنزل می یابد. علت این عمل آن است كه وجود جز غیر فرار به مقدار زیادی غلظت جز اصلی فرار را پایین می آورد یعنی دیگر تمام مولكولهایی كه در سطح مایع موجودند مولكولهای جسم فرار نیستند و بدین ترتیب قابلیت تبخیر مایع كم می شود.

تقطیر ساده را می توان به دوصورت تعریف كرد :
تقطیر ساده غیر مداوم
تقطیر ساده مداوم
تقطیر ساده غیر مداوم :
در این روش تقطیر ، مخلوط حرارت داده می‌شود تا بحال جوش درآید بخارهایی که تشکیل می‌شود غنی از جزء سبک مخلوط می‌باشد پس از عبور از کندانسورها ( میعان کننده ها ) تبدیل به مایع شده ، از سیستم تقطیر خارج می‌گردد. به تدریج که غلظت جزء سنگین مخلوط در مایع باقی مانده زیاد می‌شود، نقطه جوش آن بتدریج بالا می‌رود. به این ترتیب ، هر لحظه از عمل تقطیر ، ترکیب فاز بخار حاصل و مایع باقی مانده تغییر می‌کند.

تقطیر ساده مداوم :
در این روش ، مخلوط اولیه (خوراک دستگاه) بطور مداوم با مقدار ثابت در واحد زمان ، در گرم کننده گرم می‌شود تا مقداری از آن بصورت بخار درآید، و به محض ورود در ستون تقطیر ، جزء سبک مخلوط بخار از جزء سنگین جدا می شود و از بالای ستون تقطیر خارج می‌گردد و بعد از عبور از کندانسورها ، به صورت مایع در می‌آید جزء سنگین نیز از ته ستون تقطیر خارج می‌شود. قابل ذکر است که همیشه جزء سبک مقداری جزء سنگین و جزء سنگین نیز دارای مقداری از جزء سبک است.
در تقطیر یك ماده خالص چنانچه مایع زیاده از حد گرم نشود درجه حرارتی كه در گرماسنج دیده می شود یعنی درجه حرارت دهانه ی خروجی با درجه حرارت مایع جوشان در ظرف تقطیر یعنی درجه حرارت ظرف یكسان است. درجه حرارت دهانه خروجی كه به این ترتیب به نقطه جوش مایع مربوط می شود در طول تقطیر ثابت می ماند.
هرگاه در مایعی که تقطیر می شود ناخالصی غیر فراری موجود باشد درجه حرارت دهانه خروجی همان درجه حرارت مایع خالص است زیرا ماده ای كه بر روی حباب گرماسنج متراكم می شود به ناخالصی آلوده نیست. ولی درجه حرارت ظرف به علت كاهش فشار بخار محلول بالا می ررود. در جریان تقطیر درجه حرارت ظرف نیز افزایش می یابد.زیرا كه غلظت ناخالصی با تقطیر جز فرار به تدریج زیاد می شود و فشار بخار مایع بیشتر پایین می اید ، با وجود این درجه حرارت دهانه خروجی مانند مایع خالص ثابت می ماند. رابطه كمی موجود بین فشار بخار وتركیب مخلوط همگن مایع (محلول) به قانون رائول معروف است.

تقطیر تبخیر آنی (ناگهانی): وقتی محلول چند جزئی مانند نفت خام را حرارت می‌دهیم ، اجزای تشکیل دهنده آن بترتیب که سبکتر هستند، زودتر بخار می‌شود. برعکس وقتی بخواهیم این بخارها را سرد و دوباره تبدیل به مایع کنیم، هر کدام که سبکتر باشد دیرتر مایع می‌گردد. با توجه به این خاصیت ، می‌توانیم نفت خام را به روش دیگری که به آن "تقطیر آنی" گویند، تقطیر نماییم. در این روش ، نفت خام را چنان حرارت می‌دهیم که ناگهان همه اجزای آن تبدیل به بخار گردد و سپس آنها را سرد می‌کنیم تا مایع شود. در اینجا ، بخارها به ترتیب سنگینی ، مایع می‌شوند یعنی هرچه سنگین‌تر باشند، زودتر مایع می‌گردند و بدین گونه ، اجزای نفت خام را با ترتیب مایع شدن از هم جدا می‌کنیم.
 
تقطیر در خلا :
با توجه به اینکه نقطه جوش مواد سنگین نفتی نسبتا بالاست و نیاز به دما و انرژی بیشتری دارد، و از طرف دیگر ، مقاومت این مواد در مقابل حرارت بالا کمتر می‌باشد و زودتر تجزیه می‌گردند، لذا برای جداکردن آنها از خلا نسبی استفاده می‌شود. در این صورت مواد دمای پایین‌تر از نقطه جوش معمولی خود به جوش می‌آیند. در نتیجه ، تقطیر در خلا ، دو فایده دارد: اول این که به انرژی و دمای کمتر نیاز است، دوم اینکه مولکولها تجزیه نمی‌شوند. امروزه در بیشتر موارد در عمل تقطیر ، از خلا استفاده می‌شود. یعنی این که: هم تقطیر جزء به جزء و هم تقطیر آنی را در خلا انجام می‌دهند.
 
تقطیر به کمک بخار آب :
یکی دیگر از طرق تقطیر آن است که بخار آب را در دستگاه تقطیر وارد می‌کنند در این صورت بی آنکه خلاء‌ای ایجاد گردد، اجزای نفت خام در درجه حرارت کمتری تبخیر می‌شوند. این مورد معمولا در زمانی انجام می‌شود که در نقطه جوش آب ، فشار بخار اجزای جدا شونده بالا باشد تا به همراه بخار آب از مخلوط جدا گردند.
غالبابه كمك تقطیر با بخار آب می توان تركیبات آلی فراری را كه با آب مخلوط نمی شوند یا تقریبا با آن غیر قابل اختلاط هستند تفكیك و تخلیص كرد. در این روش مخلوط آب وجسم آلی با هم تقطیر می شوند.عمل تقطیر یك مخلوط غیر قابل امتزاج در صورتی كه یكی از اجزا آب باشد تقطیر با بخار آب نامیده می شود.

تقطیر آزئوتروپی :
از این روش تقطیر معمولا در مواردی که نقطه جوش اجزاء مخلوط بهم نزدیک باشند استفاده می‌شود، جداسازی مخلوط اولیه ، با افزایش یک حلال خاص که با یکی از اجزای کلیدی ، آزئوتوپ تشکیل می‌دهد امکان‌پذیر است. آزئوتروپ محصول تقطیر یا ته مانده را از ستون تشکیل می‌دهد و بعد حلال و جزء کلیدی را از هم جدا می‌کند. اغلب ، ماده افزوده شده آزئوتروپی با نقطه جوش پایین تشکیل می‌دهد که به آن شکننده آزئوتروپ می‌گویند. آزئوتروپ اغلب شامل اجزای خوراک است، اما نسبت اجزای کلیدی به سایر اجزای خوراک خیلی متفاوت بوده و بیشتر است.
مثالی از تقطیر آزئوتروپی استفاده از بنزن برای جداسازی کامل اتانول از آب است، که آزئوتروپی با نقطه جوش پایین با  6/95% وزنی الکل را تشکیل می‌دهد. مخلوط آب- الکل با  95% وزنی الکل به ستون تقطیر آزئوتروپی افزوده می‌شود و جریان جریان غنی از بنزن از قسمت فوقانی وارد می‌شود. محصول ته مانده الکل تقریبا خالص است وبخار بالایی یک آزئوتروپی سه‌گانه است. این بخار مایع شده، به دو فاز تقسیم می‌شود. لایه آلی برگشت داده شده، لایه آلی به ستون بازیافت بنزن فرستاده می‌شود. همه بنزن و مقدار الکل در بخار بالایی گرفته شده، به ستون اول روانه می‌شوند. جریان انتهایی در ستون سوم تقطیر می‌شود تا آب خالص و مقداری آزئوتروپ دوگانه از آن بدست آید.

تقطیر استخراجی : جداسازی اجزای با نقطه جوش تقریبا یکسان از طریق تقطیر ساده مشکل است حتی اگر مخلوط ایده آل باشد و به دلیل تشکیل آزئوتروپ ، جداسازی کامل آنها غیر ممکن است برای چنین سیستم هایی با افزایش یک جزء سوم به مخلوط که باعث تغییر فراریت نسبی ترکیبات اولیه می‌شود، جداسازی ممکن می‌شود. جزء افزوده شده باید مایعی با نقطه جوش بالا باشد، قابلیت حل شدن در هر دو جزء کلیدی را داشته باشد و از لحاظ شیمیایی به یکی از آنها شبیه باشد. جزء کلیدی که به حلال بیشتر شبیه است ضریب فعالیت پایین تری از جزء دیگر محلول دارد، در نتیجه جداسازی بهبود می یابد این فرآیند ، تقطیر استخراجی نام دارد.
مثالی از تقطیر استخراجی، استفاده از فور فورال در جداسازی بوتادی‌ان و بوتن است، فورفورال که حلالی به شدت قطبی است، فعالیت بوتادی ان را بیش تر از بوتن و بوتان کم می‌کند و غلظت بوتادی ان وفورفورال وارد قسمت فوقانی ستون تقطیر استخراجی شود، با انجام تقطیر بوتادی ان از فورفورال جدا می‌شود.

تقطیر جزء به جزء :
اجزای سازنده محلول شامل دو یا چند فرار را که از قانون رائول پیروی می‌کنند، می‌توان با فرایند تقطیر جزء به جزء از هم جدا کرد. طبق قانون رائول ، فشار بخار محلول برابر با مجموع اجزای سازنده آن است و سهم هر جزء برابر با حاصلضرب کسر مولی آن جزء به جزء در فشار بخار آن در حالت خاص است. در تقطیر محلولی از  B و  A ، غلظت  A در بخاری که خارج شده و مایع می‌شود، بیش از غلظت آن در مایع باقی مانده است. با ادامه عمل تقطیر ، ترکیب درصد اجزا در بخار و مایع دائما تغییر می‌کند و این در هر نقطه عمومیت دارد. با جمع آوری مایعی که از سردشدن بخار حاصل می‌شود و از تقطیر مجدد آن و با تکراری پی در پی این عمل ، سرانجام می‌توان اجزای سازنده مخلوط اصلی را به صورتی واقعا خالص بدست آورد.
از نظر سهولت در اینجا فقط محلولهای ایده آل دو تایی را كه محتوی دو جز فرار  RوS باشند در نظر می گیریم. محلول ایده ال به محلولی اطلاق می شود كه در آن اثرات بین مولكولهای متجانس مشابه با اثرات بین مولكولهای غیر متجانس باشد.گرچه فقط محلولهای ایده ال به طور كامل از قانون رائول پیروی می كنند ولی بسیاری از محلولهای آلی به محلولهلی ایده آل نزدیك هستند.

تقطیر جزبه جز محلول های غیر ایده ال 
گرچه بیشتر مخلوط های یكنواخت مایع به صورت محلولهای ایده ال عمل می كنند ولی نمونه های بسیاری وجود دارد كه نحوه عمل آنها ایده آل نیست.در این محلولها مولكولهای غیر متجانس در مجاورت یكدیگر به طور یكسان عمل نمی كنند انحراف حاصل از قانون رائول به دو روش انجام میگیرد:
بعضی از محلولها فشار بخار بیشتری از فشار بخار پیش بینی شده ظاهر می سازندوگفته می شود كه انحراف مثبت دارند. بعضی دیگر فشار بخار كمتری از فشار پیش بینی شده آشكار می كنندومی گویند كه انحراف منفی نشان می دهند.
در انحراف مثبت نیروی جاذبه بین مولكولهای مختلف دو جز سازنده ضعیف تر از نیروی جاذبه بین مولكولهای مشابه یك جز است و در نتیجه در حدود تركیب درصد معینی فشار بخار مشترك دو جز بزرگتر از فشار بخار جز خالصی می شود كه فرارتر است. بنابراین مخلوط هایی كه تركیب درصد آنها در این حدود باشد درجه جوش كمتری از هر یك از دو جز خالص دارند.مخلوطی كه در این حدود حداقل درجه جوشش را دارد باید به صورت جز سوم در نظر گرفته شود.این مخلوط نقطه جوش ثابتی دارد زیرا تركیب درصد بخاری كه در تعادل با مایع است با تركیب درصد خود مایع برابر است.چنین مخلوطی را آزئوتروپ یا مخلوط آزئوتروپ با جوشش مینیمم می نامند. از تقطیر جز به جز این مخلوط ها هر دو جز به حالت خالص به دست نمی آید بلكه جزیی كه تركیب درصد آن از تركیب درصد آزئوتروپ بیشتر باشد تولید می شود.
در انحراف منفی از قانون رائول نیروی جاذبه بین مولكولهای مختلف دو جز قویتر از نیروی جاذبه بین مولكولهای مشابه یك جز است ودر نتیجه تركیب درصد معینی فشار بخار مشترك دو جز كمتر از فشار بخار جز خالص می شود كه فرارتر است.بنابراین مخلوط هایی كه تركیب درصد آنها در این حدود باشد حتی نسبت به جز خالصی كه نقطه جوش بیشتری دارد در درجه حرارت بالاتری می جوشند.در اینجا تركیب درصد به خصوصی وجود دارد كه به آزئو تروپ با جوشش ماكسیمم مربوط می شود. تقطیر جز به جز محلولهایی كه تركیب درصدی غیر از تركیب درصد آزئوتروپ دارندباعث خروج جزیی مخلوط می شود كه تركیب درصد آن از آزئوتروپ بیشتر باشد.

ستونهای تقطیرجز به جز:
این ستونها انواع متعددی دارد ولی در تمام آنها خصلت های مشابهی وجود دارد. این ستونها مسیر عمودی را به وجود می آورند كه باید بخار در انتقال از ظرف تقطیر به مبرد از آن بگذرد. این مسیر به مقدار قابل ملاحظه ای از مسیر دستگاه تقطیر ساده طویل تر است. هنگام انتقال بخار از ظرف تقطیر به بالای ستون مقداری از بخار متراكم می شود.چنان چه قسمت پایین این ستون نسبت به قسمت بالای آن در درجه حرارت بیشتری نگه داری شود مایع متراكم شده و در حالی كه به پایین ستون می ریزد دوباره به طور جزیی تبخیر می شود .بخار متراكم نشده همراه بخاری كه از تبخیر مجدد مایع متراكم شدهحاصل می شود در داخل ستون بالاتر می رود واز یك سری تراكم وتبخیر می گذرد. این اعمال باعث تقطیر مجدد مایع می شود و به طوریكه در هر یك از مراحل فاز بخاری كه به وجود می آید نسبت به جز فرارتر غنی تر می شود.ماده متراكم شده ای كه به پایین ستون می ریزددر مقایسه با بخاری كه با آن در تماس است در هر یك از مراحل نسبت جزیی كه فراریت كمتری دارد غنی تر می شود.
در شرایط ایده ال بین فازهای مایع و بخار در سراسر ستون تعادل برقرار می شود و فاز بخار بالایی تقریبا به طور كامل از جز فرارتر تشكیل می شود و فاز مایع پایینی نسبت به جزیی كه فراریت كمتری دارد غنی تر می شود.
مهم ترین شرایطی كه برای ایجاد این حالت لازم است عبارتند از  :
تماس كامل و مداوم بین فازهای بخار و مایع در ستون 
حفظ افت مناسبی از درجه حرارت در طول ستون 
طول كافی ستون 
اختلاف كافی در نقاط جوش اجزای مخلوط مایع
چنانچه دو شرط اول كاملا مراعات شود می توان با یك ستون طویل تركیباتی كه اختلاف كمی در نقطه ی جوش دارند به طور رضایت بخش از هم جدا كرد زیرا طول ستون مورد لزوم و اختلاف نقاط جوش اجزا با هم نسبت عكس دارند. معمولترین راه ایجاد تماس لازم در بین فازهای مایع آن است كه ستون با مقداری ماده بی اثر مانند شیشه یا سرامیك یا تكه های فلزی به اشكال مختلف كه سطح تماس وسیعی را فراهم می كند پر شود. یكی از راه های بسیار موثر ایجاد این تماس بین مایع و بخار آن است كه نوار چرخانی از فلز یا تفلون كه با سرعت زیادی در داخل ستون بچرخد به كار رود.
این عمل نسبت به ستون های پر شده ای كه قدرت مشابهی دارند این مزیت را دارد كه ماده كمی را در داخل ستون نگاه می دارد (منظور از این نگه داری مقدار مایع و بخاری است كه برای حفظ شرایط تعادل در داخل ستون لازم است.)
 
تقطیر تبخیر ناگهانی 
در این نوع تقطیر ، مخلوطی از مواد نفتی که قبلا در مبدلهای حرارتی و یا کوره گرم شده‌اند، بطور مداوم به ظرف تقطیر وارد می‌شوند و تحت شرایط ثابت ، مقداری از آنها به صورت ناگهانی تبخیر می‌شوند. بخارات حاصله بعد از میعان و مایع باقیمانده در پایین برج بعد از سرد شدن به صورت محصولات تقطیر جمع آوری می‌شوند. در این نوع تقطیر ، خلوص محصولات چندان زیاد نیست.

تقطیر با مایع برگشتی ( تقطیر همراه با تصفیه ) در این روش تقطیر ، قسمتی از بخارات حاصله در بالای برج ، بعد از میعان به صورت محصول خارج شده و قسمت زیادی به داخل برج برگردانده می‌شود. این مایع به مایع برگشتی موسوم است. مایع برگشتی با بخارات در حال صعود در تماس قرار داده می‌شود تا انتقال ماده و انتقال حرارت ، صورت گیرد. از آنجا که مایعات در داخل برج در نقطه جوش خود هستند، لذا در هر تماس مقداری از بخار، تبدیل به مایع و قسمتی از مایع نیز تبدیل به بخار می‌شود.
نتیجه نهایی مجوعه این تماسها ، بخاری اشباع از هیدروکربنهای با نقطه جوش کم و مایعی اشباع از مواد نفتی با نقطه جوش زیاد می‌باشد. در تقطیر با مایع برگشتی با استفاده از تماس بخار و مایع ، می‌توان محصولات مورد نیاز را با هر درجه خلوص تولید کرد، مشروط بر اینکه به مقدار کافی مایع برگشتی و سینی در برج موجود باشد. بوسیله مایع برگشتی یا تعداد سینیهای داخل برج می‌توانیم درجه خلوص را تغییر دهیم. لازم به توضیح است که ازدیاد مقدار مایع برگشتی باعث افزایش میزان سوخت خواهد شد. چون تمام مایع برگشتی باید دوباره به صورت بخار تبدیل شود.
امروزه به علت گرانی سوخت ، سعی می‌شود برای بدست آوردن خلوص بیشتر محصولات ، به جای ازدیاد مایع برگشتی از سینیهای بیشتری در برجهای تقطیر استفاده شود. زیاد شدن مایع برگشتی موجب زیاد شدن انرژی می‌شود. برای همین ، تعداد سینیها را افزایش می‌دهند. در ابتدا مایع برگشتی را صد درصد انتخاب کرده و بعد مرتبا این درصد را کم می‌کنند و به صورت محصول خارج می‌کنند تا به این ترتیب دستگاه تنظیم شود.

انواع مایع برگشتی 
• مایع برگشتی سرد:
این نوع مایع برگشتی با درجه حرارتی کمتر از دمای بالای برج تقطیر برگردانده می‌شود. مقدار گرمای گرفته شده ، برابر با مجموع گرمای نهان و گرمای مخصوص مورد نیاز برای رساندن دمای مایع به دمای بالای برج است.

• مایع برگشتی گرم:
مایع برگشتی گرم با درجه حرارتی برابر با دمای بخارات خروجی برج مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• مایع برگشتی داخلی:
مجموع تمام مایعهای برگشتی داخل برج را که از سینی‌های بالا تا پایین در حرکت است، مایع برگشتی داخلی گویند. مایع برگشتی داخلی و گرم فقط قادر به جذب گرمای نهان می‌باشد. چون اصولا طبق تعریف اختلاف دمایی بین بخارات و مایعات در حال تماس وجود ندارد.

• مایع برگشت دورانی:
این نوع مایع برگشتی ، تبخیر نمی‌شود. بلکه فقط گرمای مخصوص معادل با اختلاف دمای حاصل از دوران خود را از برج خارج می‌کند. این مایع برگشتی با دمای زیاد از برج خارج شده و بعد از سرد شدن با درجه حرارتی کمتر به برج برمی‌گردد. معمولا این نوع مایع برگشتی درقسمتهای میانی یا درونی برج بکار گرفته می‌شود و مایع برگشتی جانبی هم خوانده می‌شود. اثر عمده این روش ، تقلیل حجم بخارات موجود در برج است.

نسبت مایع برگشتی 
نسبت حجم مایع برگشتی به داخلی و محصول بالایی برج را نسبت مایع برگشتی گویند. از آنجا که محاسبه مایع برگشتی داخلی نیاز به محاسبات دقیق دارد، لذا در پالایشگاهها ، عملا نسبت مایع برگشتی بالای برج به محصول بالایی را به عنوان نسبت مایع برگشتی بکار می‌برند.

تقطیر نوبتی 
این نوع تقطیرها در قدیم بسیار متداول بوده، ولی امروزه بعلت نیاز نیروی انسانی و ضرورت ظرفیت زیاد ، این روش کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. امروزه تقطیر نوبتی ، صرفا در صنایع دارویی و رنگ و مواد آرایشی و موارد مشابه بکار برده می‌شود و در صنایع پالایش نفت در موارد محدودی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین در موارد زیر ، تقطیر نوبتی از نظر اقتصادی قابل توجه می‌باشد.
• تقطیر در مقیاس کم
• ضرورت تغییرات زیاد در شرایط خوراک و محصولات مورد نیاز
• استفاده نامنظم از دستگاه
• تفکیک چند محصولی
• عملیات تولید متوالی با فرآیندهای مختلف
 
تقطیر مداوم 
امروزه بعلت اقتصادی بودن مداوم در تمام عملیات پالایش نفت از این روش استفاده می‌شود. در تقطیر مداوم برای یک نوع خوراک مشخص و برشهای تعیین شده شرایط عملیاتی ثابت بکار گرفته می‌شود. بعلت ثابت بودن شرایط عملیاتی در مقایسه با تقطیر نوبتی به مراقبت و نیروی انسانی کمتری احتیاج است. با استفاده از تقطیر مداوم در پالایشگاهها مواد زیر تولید می‌شود:
گاز اتان و متان بعنوان سوخت پالایشگاه ، گاز پروپان و بوتان بعنوان گاز مایع و خوراک واحدهای پتروشیمی ، بنزین موتور و نفتهای سنگین بعنوان خوراک واحدهای تبدیل کاتالیستی برای تهیه بنزین با درجه آروماتیسیته بالاتر ، حلالها ، نفت سفید ، سوخت جت سبک و سنگین ، نفت گاز ، خوراک واحدهای هیدروکراکینگ و واحدهای روغن سازی ، نفت کوره و انواع آسفالتها.

سایت رشته صنایع شیمیایی...

همانطور که در درس اول دیدیم، هر زمان که در مورد رمزعبور صحبت می شود، گفته می شود رمزعبورِ انتخابی باید سخت و پیچیده بوده و برای هر سایتی متفاوت از دیگری باشد. اما به راحتی می شود فهمید که انجام چنین کاری بسیار مشکل است و به خاطر سپردن چنین رمزهای عبوری تقریبا غیر ممکن است. به همین جهت ابزارهای زیادی جهت نگه داری امن رمز عبور تولید شده است، به این نرم افزارها Password Manager می گویند که کارشان نگهداری رمز عبور به همراه نام کاربری تان است. اغلب آنها به هر سایتی که مراجعه می کنید به صورت خودکار نام کاربری و رمز عبورتان را وارد می کنند تا هم از دست تایپ کردن آنها راحت باشید و هم از دست به خاطر سپردن شان.

 

---

همانطور که در درس اول دیدیم، هر زمان که در مورد رمزعبور صحبت می شود، گفته می شود رمزعبورِ انتخابی باید سخت و پیچیده بوده و برای هر سایتی متفاوت از دیگری باشد. اما به راحتی می شود فهمید که انجام چنین کاری بسیار مشکل است و به خاطر سپردن چنین رمزهای عبوری تقریبا غیر ممکن است. به همین جهت ابزارهای زیادی جهت نگه داری امن رمز عبور تولید شده است، به این نرم افزارها Password Manager می گویند که کارشان نگهداری رمز عبور به همراه نام کاربری تان است. اغلب آنها به هر سایتی که مراجعه می کنید به صورت خودکار نام کاربری و رمز عبورتان را وارد می کنند تا هم از دست تایپ کردن آنها راحت باشید و هم از دست به خاطر سپردن شان.

روی اغلب مرورگرها هم این امکان به صورت پیش فرض وجود دارد. حتما تا به حال هنگام ورود به ایمیل تان با پیام مرورگرتان مواجه شده اید که آیا می خواهید نام کاربری و رمز عبورتان برای این سایت به خاطر سپرده شود یا خیر؟

پس چرا با وجود در دسترس بودن این نرم افزارها یک درس از این دوره را به آنها اختصاص داده ایم؟ تمام پاسخ در مورد تفاوت های امنیتی و کاربردی این نرم افزارها است. همانطور که گفتیم نسخه های رایگان و پولی متفاوتی از این نرم افزارها وجود دارد، آنها امکانات مختلفی ارایه می کنند و مهم تر از آن امنیت شان با یکدیگر متفاوت است.

شما به نرم افزار مدیریت پسوردی نیاز دارید که در عین داشتن امکانات خوب، امنیت بالا و قابل اعتمادی داشته باشد. چرا که قرار است تمام رمزهای عبورتان را به دستش بدهید و در صورت بروز مشکل، تقریبا همه چیز را از دست خواهید داد. برای مثال مرورگر فایرفاکس چنین امکانی را در اختیارتان قرار می دهد، اما اگر فرد دیگری به کامپیوتر شما دسترسی داشته باشد این امکان را دارد که تمام رمزهای عبورتان را ببیند. بنابراین باید آن را از لیست تان برای انجام چنین کاری حذف کنید.

در اینجا به جای معرفی چند نرم افزار مختلف ترجیح دادیم یکی از بهترین و خوش دست ترین آنها را معرفی کنیم.

شاید شما از نرم افزارهای مدیریت پسورد زیادی استفاده کرده باشید و در حال حاضر هم مشغول استفاده از یکی از آنها باشید، در این درس قصد داریم LastPass را به شما معرفی کنیم. این نرم افزار در واقع افزونه ای تقریبا رایگان است که بر روی اکثر مرورگرها و همچنین در حالت پولی بر روی تلفن های هوشمند نصب می شود و با سازگاری ای که با نرم افزار KeePass دارد، کار را برای افرادی که به طور همزمان از KeePass هم استفاده می کنند، راحت می کند.

چرا LastPass؟
زمانی که صحبت از مرورگرها و رمزهای عبور وب سایت ها به میان می آید، LastPass می تواند قابلیت های خود را نشان دهد و یک سر و گردن بالاتر از رقیب های خود بایستد. در اینجا تعدادی از مزیت های LastPass را برای شما برمی شماریم:

• عمومیت LastPass: افزونه هایش را تقریبا برای همه مرورگرها و در همه ی سیستم های عامل در اختیار کاربران قرار داده است. فایرفاکس، اینترنت اکسپلورر، کروم و سافاری در ویندوز، مک و لینوکس، امکان استفاده از افزونه ی LastPass را دارند.
• سادگی LastPass: انتخاب ها، تنظیمات و ابزارهای زیادی در هنگام کار برای کاربر فراهم می کند. اگر شما می خواهید از میان بهترین نرم افزارهای مدیریت، رمز عبور یکی را انتخاب کنید که نصب و استفاده از آن امن و ساده باشد و به سرعت لاگین شود، LastPass انتخاب مناسبی خواهد بود. برای مثال این نرم افزار در هنگام کار به صورت خودکار از شما می خواهد رمز عبورها و فرم هایی که پر کرده اید ذخیره کنید؛ البته شما می توانید این قابلیت را خاموش کنید.
• امنیت: هنگام استفاده از این نرم افزار احتمال از بین رفتن رمزهای عبورتان بسیار کم می شود، چرا که بانک اطلاعات پسوردهای شما به جز هاردتان، بر روی سرورهای امن LastPass هم ذخیره می شود.
  البته ذخیره شدن رمزهای عبور بر روی سرورهای LastPass ممکن است این نگرانی را به وجود آورد که در صورت هک شدن این سرورها، اطلاعات حیاتی کاربران در اختیار هکرها قرار بگیرد و یا اینکه وب مسترهای این شرکت امکان سوء استفاده از این اطلاعات را داشته باشند. LastPass این نگرانی را هم با استفاده از سیستم میزبانی host-proof برطرف کرده است. در این سیستم اطلاعات شما به صورت متن عادی نگه داری نمی شوند، بلکه در کامپیوتر شما به صورت بسته های رمزگذاری شده کاملا امنی درآمده و برای سرور ارسال می شوند. در این حالت کلید باز کردن این رمزگذاری تنها بر روی کامپیوتر شما و در اختیار شما است و اطلاعات بر روی سرور به هیچ وجه قابل خوانش نیستند. هنگامی که از رمزعبورهای ذخیره شده استفاده می کنید، رمزگشایی اطلاعات به جای سرور بر روی کامپیوتر خودتان انجام می شود.

اگر شما در حال استفاده از یک برنامه ی مدیریت رمز عبور هستید، مهاجرت به LastPass بسیار ساده است. چرا که LastPass می تواند رمزهای عبور استخراج شده از اکثر نرم افزارها و سایت های مدیریت رمز عبور را دریافت کند.

روش استفاده از LastPass
برای استفاده از این نرم افزار ابتدا باید از طریق این آدرس، یک حساب کاربری در سایت LastPass ایجاد کنید تا پس از دانلود و نصب افزونه برای مرورگرهای مورد نظر خود بتوانید در LastPass وارد شوید. البته شما می توانید ثبت نام را هنگامی که افزونه را بر روی یکی از مرورگرهای خود نصب کردید هم انجام دهید. عملیات ثبت نام را با دقت انجام دهید و اصول انتخاب رمزعبور مناسب را در انتخاب رمز اصلی خود در LastPass به کار گیرید.

هنگام ثبت نام در سایت LastPass شما باید یک رمز عبور اصلی برای دسترسی به نرم افزار انتخاب کنید. این رمز در واقع مانند یک شاه کلید عمل می کند تا از طریق آن به بقیه ی رمزهای عبورتان دسترسی داشته باشید. بنابراین طبیعی است که باید این رمز را بسیار با دقت و پیچیده انتخاب کنید. با روش های خوب انتخاب رمز عبور مناسب در درس های قبلی این دوره آشنا شده اید. اگر نیاز است آنها را یک بار مرور کنید.

البته همانطور که می دانید لازم است فقط همین یک رمز را به خاطر بسپارید و کار حفظ کردن بقیه رمزهای عبور بر عهده ی نرم افزار LastPass است.

هشدار: دقت کنید که رمز عبور اصلی نرم افزار را هیچ گاه فراموش نکنید. در صورت فراموش کردن آن راه های بسیار محدودی برای بازگرداندن اکانت و دسترسی به پسوردها وجود دارد. برای اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید این صفحه را بخوانید.

اولین باری که افزونه LastPass را در مرورگر خود نصب می کنید، با کلیک بر روی کلید LastPass که در گوشه ی مرورگر ظاهر می شود. اگر بر روی آن کلیک کنید، منویی باز می شود که اطلاعات و انتخاب های زیادی را به شما می دهد.

نکته امنیتی: در هنگام لاگین در افزونه ی LastPass، دقت کنید که تیک گزینه ی remember that password را بردارید.

از این به بعد، اگر شما در سایتی لاگین کنید، LastPass در یک منوی پایین افتادنی (Drop down) از شما سوال می کند که آیا می خواهید نام کاربری و رمز عبور این سایت در بانک اطلاعاتی LastPass ذخیره شود یا خیر.

همچنین هنگام ثبت نام در سایت های جدید، هنگام پر کردن کادر رمز عبور، LastPass می تواند به شما در انتخاب یک رمزعبور مناسب و امن با تعداد و نوع کارکترهای دلخواه، کمک کند. توصیه می شود که از این قابلیت استفاده کنید تا از رمزهای عبور تصادفی و قدرتمندی که LastPass پیشنهاد می دهد نهایت استفاده را ببرید. چرا که دیگر نگران به خاطر آوردن و فراموش کردن آنها نخواهید بود.

چند تنظیم مفید و مهم
بعد از ثبت نام و نصب افزونه بر روی مرورگر بهتر است بر روی آیکون LastPass کلیک کنید و گزینه ی Preferences را انتخاب کنید. در آنجا بر روی Account Settings کلیک کنید و به قسمت Security بروید. بهتر است که تنظیمات این قسمت را مطابق تصویر پایین تغییر دهید تا امنیت بیشتری داشته باشید. البته می توانید مطابق میل‌تان آنها را تنظیم کنید.

در این صفحه گزینه ای وجود دارد به نام Grid Multifactor Authentication؛ اگر رمزهای عبورتان برای شما بسیار مهم است و به دنبال امنیت مضاعف هستید، می توانید از این گزینه استفاده کنید. با این کار LastPass یک جدول اعداد و حروف در اختیارتان قرار می دهد که باید آن را چاپ کنید. برای هر بار لاگین کردن به اکانت علاوه بر ایمیل و رمز عبور اصلی باید تعدادی از حروف این جدول را هم وارد کنید که سایت از شما درخواست قسمت های خاصی از آن را می کند. این کار برای این است که هیچ کس نتواند از کامپیوترهای دیگر به اکانت شما وارد شود. ضمنا می توانید بعد از یک بار ورود از این طریق، کامپیوتر خودتان را به عنوان کامپیوتر مورد اعتماد معرفی کنید تا دیگر برای لاگین از طریق این کامپیوتر رمز جدولی خواسته نشود. البته استفاده از این امکان را فقط برای کاربران حرفه ای تر و دقیق توصیه می شود.

One-Time Passwords یا رمزعبورهای یکبار مصرف
گاهی اوقات پیش می آید که در یک مکان یا شبکه بی سیم نه چندان امن، نیاز به استفاده از LastPass خود داشته باشید. باید بدانید در صورتی که نام کاربری و رمزعبور اصلی خود را در آن کامپیوتر یا شبکه وارد کنید، این احتمال وجود دارد که رمزعبور خود را تقدیم صاحب سیستم یا مدیر شبکه مذکور نمایید. راه حلی که LastPass پیشنهاد می کند، استفاده از یک رمزعبور یکبار مصرف است.

برای این کار ابتدا بر روی یک کامپیوتر و شبکه امن در مرورگر خود وارد سایت LastPass شده و با مشخصات کاربریتان در آن لاگین کنید. می توانید با مراجعه به صفحه ی تولید رمزعبور یکبار مصرف، با استفاده از دکمه ی Add a new One Time Password به هر تعداد که نیاز داشته باشید رمزعبور یکبار مصرف بسازید یا آن ها را مدیریت کنید. حال می توانید این رمزعبورها را چاپ کرده یا حفظ کنید و با خود همراه داشته باشید، تا در آینده هر کجا که به رمزهای عبور خود نیاز داشتید با مراجعه به این صفحه ایمیل خود را وارد کرده و به جای رمز عبور اصلی LastPass، یکی از این رمزعبورهای یکبار مصرف را مورد استفاده قرار داده و به تمامی اطلاعات ذخیره شده دسترسی داشته باشید. اگر آنها را چاپ کردید، کاملا مراقب باشید که در جای امنی باشند و آنها را گم نکنید.

نکته جالب اینجاست که به محض ورود به سایت با یک رمزعبور یکبار مصرف، آن رمزعبور باطل شده و به هیچ وجه قابل استفاده نیست، پس حتی اگر کسی بعد از لاگین به آن دست یابد، خطری برای شما نخواهد داشت. در صورتی هم که از اطلاعات کاربری داخل LastPassتان به صورت کپی و پیست استفاده کنید، به احتمال زیاد از خطر سرقت اطلاعات توسط بدافزارهایی از قبیل کی‌لاگرها در امان خواهید بود

Secure Notes یا یادداشت های امن
اگر شما به دنبال محلی برای ذخیره ی نوشته های مهمی از قبیل PIN کارت بانک و یا سوال امنیتی ایمیل و پاسخ آن هستید، یادداشت های امن LastPass کمک بزرگی به شما می کنند. چرا که این یادداشت ها همانند رمزهای عبور شما به صورت کاملا امن و رمزگذاری شده نگهداری می گردند. یک مثال خوب از کاربرد یادداشت های امن نگه داری پسورد شبکه ی بی سیم است که در درس بعدی با آن آشنا می شوید.

برنامه ی ویژه ی تلفن های همراه هوشمند
صفحه نمایش های کوچک، کلیدهای کوچک و فیلدهای ورود کوچک- به عنوان یک واقعیت آزاردهنده- در همه ی تلفن های هوشمند بطور یکسان وجود دارند. حتی اگر تلفن هوشمند شما قابلیت ذخیره ی امن رمزهای عبور را داشته باشد، همگام سازی (synchronize) آن با کامپیوتر کار راحتی نیست و این مورد مشکلاتی را به وجود می آورد.

اگر شما از تلفن های هوشمند سیمبیان، ویندوز موبایل، بلک بری، آندروید، آی فون و حتی پالم استفاده می کنید، می توانید نسخه ای از LastPass را دانلود کرده و از این نرم افزار در گوشی خود نیز بهره ببرید. البته نسخه های موبایلی LastPass همانند افزونه های قابل نصب بر روی مرورگرها، رایگان نیستند و بنابراین برای این حالت مجبور به پرداخت پول خواهید بود. بد نیست بدانید که نسخه آی پد این افزونه رایگان است.

بدین ترتیب به راحتی با لاگین کردن در نرم افزار LastPass از طریق گوشی موبایل به رمزهای عبورتان دسترسی خواهید داشت.

نگهداری و استفاده از رمزهای عبور، از اصول پایه ای امنیت هستند و استفاده از ابزارهایی همانند LastPass علاوه بر افزایش ضریب امنیت رمزهای عبور شما، استفاده مکرر از آنها را برای شما آسان می نماید. بنابراین نرم افزارهای مدیریت پسوردها  را فراموش نکنید.

سایت رشته صنایع شیمیایی...

براى تهيه يک گزارش چندرسانه اى خوب بايد مطمئن شد که عناصر ديدارى و شنيدارى گوناگونى براى آن وجود دارد. اين عناصر و پيچيدگی و جذابيت بافت آنها در هم است که گزارشی را برجسته و متفاوت می کند.در گزارشگری هم مثل داستان نويسی نحوه ی برخورد، نگارش و همگذاری يک گزارش است که آن را خوب يا بد می کند. يکی از دلائل اين موضوع وجود عوامل مشترک ميان يک گزارش با يک داستان يا فيلم است.

---

براى تهيه يک گزارش چندرسانه اى خوب بايد مطمئن شد که عناصر ديدارى و شنيدارى گوناگونى براى آن وجود دارد. اين عناصر و پيچيدگی و جذابيت بافت آنها در هم است که گزارشی را برجسته و متفاوت می کند.

در گزارشگری هم مثل داستان نويسی نحوه ی برخورد، نگارش و همگذاری يک گزارش است که آن را خوب يا بد می کند. يکی از دلائل اين موضوع وجود عوامل مشترک ميان يک گزارش با يک داستان يا فيلم است.

داستان تخيلی خوب ترکيبی است از شخصيت های جذاب و به خوبی توصيف شده، حوادث مهيج، برخوردها، تضادها، رويدادهای پيش بينی نشده و گهگاه خوشی ها يا اندوه های بزرگ. يک گزارش هم به همين عوامل برای جذاب تر شدن و جلب مخاطب نياز دارد. تفاوت اصلی در اين است که گزارش بايد در محدوده ی آنچه واقع شده باقی بماند.

مشکل اين است که رويدادهای واقعی نقطه ی شروع و جريان و پايان مشخصی ندارند و معمولا ساختار آنها نامنظم است. شخصيت ها در زندگی واقعی الزاما نقش شان را پيوسته و خوب بازی نمی کنند و فاصله ی ميان نقش بازی کردن و واقعيت زندگی شان به هم ريخته است.

اين آشفتگی در زندگی و در طول زمان قابل درک است، اما در گزارش کردن يک رويداد قابل استفاده و تعقيب نيست. گزارش هم بايد مثل داستان تخيلی نقطه ی شروع، جريان و پايان مشخصی داشته باشد. گزارشِ خوب برای بيان غيرمغشوش و قابل درک يک واقعه  بايد از روش های داستان پردازی استفاده کند.

البته گزارشگر نمی تواند اصل حوادث و مسير وقايع را دستکاری کند، اما بايد خط روائی مناسب و مفهومی برای داستان اش پيدا کند و ماجرا را به دقت و از بيشترين زاويه های ممکن ارائه کند تا تصويری حتی الامکان کامل و جامع از موضوع را بدون آن که ملال آور و خسته کننده بشود به مخاطب منتقل کند. فوت و فن داستان پردازی در اينجا به کار گزارشگر می آيد.

اما گزارشگر چندرسانه ای اسباب ديگری نيز در اختيار دارد که به کار او در آسان فهم کردن موضوع و انتقال بيشترين اطلاعات در کمترين کلام کمک می کند. گزارشگر آنلاين امکان افزودن عکس، صدا، فيلم، نقشه و آمار را برای بيان سريع و ساده ی يک وضعيت و نمايش گوشه های متفاوت يک رويداد را در اختيار دارد.

البته حتی در گزارشگری چندرسانه ای هم نحوه ی نگارش و توانائی گزارشگر در پرداخت داستانی مطالب اش نقش مهمی دارد. اما رمز و کليد خاصی به جز «خواندن، خواندن، خواندن، نوشتن، نوشتن و نوشتن» وجود ندارد که کسی را داستان نويس يا  گزارشگر زبده ای بکند. تکرار تجربه های خواندن و نوشتن راهگشای نويسندگی و گزارشگری است.

آنچه قابل آموزش و آموختن است، روش ها و فنونی است که مثلا چگونه مخاطب را در همان سطرهای اول نوشته به موضوع گزارش جذب کنيد و يا با چه نوع گريزهایی او را از نيمه کاره رها کردنِ گزارشِ خودتان و رفتن به جاها و صفحه های ديگر باز بداريد.

برای اين منظور گزارشگر بايد خواسته ی مخاطب اش را بشناسد و اولا موضوعی متناسب با اين خواست برای گزارش اش انتخاب کند و ثانيا به سوال های احتمالی مخاطب اش پاسخ بدهد. در نتيجه اولين کارِ يک گزارشگر جمع آوری بيشترين اطلاعات ممکن در يک زمينه و سپس تنظيم و انتقال آن اطلاعات به شکلی مفهوم و جالب به مخاطبان اش است.

اما نقش گزارشگر فقط نقشی منفعل و ابزاری در جمع آوری اطلاعات  نيست، بلکه از راه گزينش های او از زوايای يک موضوع است که مخاطبان فرصت می يابند مسير يک رويداد را در حداقل وقت اما با دقت و درستی دنبال کنند. طرح پرسش های مناسب و هوشمندانه از جانب گزارشگر است که به بازشدن گره های يک داستان کمک می کند.

گزارشگری، يافتن پاسخ برای سوال های کليدی ای است که پيش تر از آنها حرف زده ايم: کی، چی، کِی، چرا، کجا، و چطور. هر گزارشی چه به شکل متن و چه به صورت ترکيبی از متن، تصوير، صدا، و نقشه ها، بايد پاسخگوی اين سوال ها باشد.

اين ها سوال هایی است که معمولا برای همه ی ما وقتی می خواهيم موضوعی را بفهميم، مطرح است و همين سوال هاست که مخاطب ها مايلند گزارشگر به آنها پاسخ بدهد.

اولين جمله ی يک گزارش بسيار حساس است. معمولا با همان يکی دو جمله نخست است که مخاطب تصميم به پی گرفتن يک داستان يا رها کردن آن می گيرد. هر چه آن جمله ها در دادن اطلاعات کامل تر باشند، تصميم گيری برای مخاطب آسان تر می شود و احتمال ناديده گرفتن يک گزارش به دليل نارسا بودن مقدمه اش کمتر. به خصوص در گزارش آنلاين بايد در نظر داشت که همين سطر خلاصه و حداکثر يک یا دو پاراگراف اوليه است که احتمالا در صفحه ی اصلی نشان داده می شود ‪ و تصميم گيری برای پی گرفتن موضوع در همين فرصت کوتاه صورت می گیرد.

از اين رو اين جمله يا پاراگراف  بايد به خودی خود کاملا رسا و مفهوم باشد و به روشنی بگويد که گزارشگر چه چيزی برای مخاطب فراهم کرده و به مخاطب فرصت بدهد که تصميم بگيرد آيا گزارش را دنبال خواهد کرد يا نه. تمرين خوبی در اين زمينه مراجعه به سايت های معتبر خبری و خواندن عناوين گزارش ها و خلاصه ی آنها در صفحه ی اول است. ببينيد خلاصه های درج شده در اين صفحات به سوال های اصلی جواب داده يا نه و حُسن يا عيب هر کدام را بررسی کنيد.

مثلا اگر به  اين يک سطر خبر نگاه کنيد، می بينيد تمام اطلاعات در همين سطر کوتاه آمده است: «روز گذشته برخورد دو قطار در بمبئی به علت خرابی سيستم کنترل خطوط راه آهن بيست نفر را کشت.»

کی: بيست نفر
چی: کشته شدند
کِی: ديروز
چطور: در اثر برخورد دو قطار
کجا: در بمبئی
چرا: به علت خرابی سيستم کنترل خطوط راه آهن

بعضی اوقات «چرا» و «چطور» در يک رويداد يکی هستند. بعضی وقت ها هم به جای «چرا» بايد «چندتا» و «چه مقدار» را گذاشت.

اما در گزارشگری چندرسانه ای، خواسته های مخاطب از اين اطلاعات اصلی فراتر می رود. مثلا وقتی گزارشی در باره ی يک نقاش تهيه می کنيد، نمونه ای از نقاشی های او بخشی از «چی» و «چطور» گزارش شماست. یا صفحه ها در کيفيت نوازندگی جليل شهناز صحبت کردن جای يک تکه صدای تارنوازی او را نمی گيرد.

اگر با هنرمندى مصاحبه مى کنيد، حتما اجازه ی استفاده و نمايش نمونه هایی از کارش را بگيريد. اگر از يک محل گزارش مى دهيد، نقشه ی آنجا، تصويرهایی از محل، جزوه هایی از تاريخ آن را فراهم کنيد. از عکس و تفصيلات قديمى نسخه بردارى کنيد و در مجموع فضاى کاملی در اطراف موضوع تان بسازيد.

نوع اين سوال ها و جهت ادامه ی توضيح های يک گزارشگر را مخاطب های او تعيين می کنند. خبر يا گزارش در خلاء اتفاق نمی افتد. بايد خطاب به کسی و متناسب با خواست های آنها تنظيم شود. اگر آنچه گزارش می کنيد برای مخاطب شما جذاب نباشد، ارزش گزارش کردن ندارد. اشاره ی کوتاهی به شناسایی مخاطب در اينجا بی مورد نخواهد بود.

مخاطب شما می تواند کسانی در سطح بين المللی، ملی، استانی، شهری، محله ای و يا حتی محدوده ای کوچک از آشنايان شما در کوچه ی محل زندگی تان باشد. ممکن است جمعی با بافتی پراکنده و با سابقه و علائق متفاوت باشند يا با نقطه ی توجهی متمرکز بر يک موضوع خاص.

مخاطب های بين المللی يک سايت می توانند گروهی تخصصی اما کلی مثلا علاقمندان به ورزش باشند يا جمع ويژه ای که به ورزش شمشيربازی علاقمند هستند يا کسانی که لباس ها و وسائل شميشيربازی می فروشند.

شما بايد مخاطب خود را بشناسيد و مطالب درخور و مربوط به آنها را فراهم کنيد. يادتان باشد که اگر گزارش شما به آنها مربوط نباشد آن را نخواهند ديد.

گاهی اوقات گزارش هایی که برای عموم تهيه شده اند با اندکی پژوهش بيشتر می توانند به گزارش های ويژه برای گروه های تخصصی تبديل شوند. آنچه در ساخت گزارش اهميت دارد تازگی برخورد با مسأله و جذابيت آن است. تازگی، اما الزاما، به معنای بی سابقه بودن نيست.

تازگى و نونگارى هيچ تناقضى با شنيدنى/ ديدنى بودن ندارد. اصل هشيارانه نگاه كردن و پيدا كردن گوشه هاى ناگفته در يک داستان است. حتی اگر داستانى بارها گفته شده باشد.

سایت رشته صنایع شیمیایی...

یک سیستم عامل مثل یک مرکز فرماندهی به شما اجازه افزایش یا کاهش امنیت و سطوح دسترسی کامپیوترتان را می دهد. سیستم عامل ویندوز به داشتن نقاط آسیب پذیر فراوان مشهور است، اما اگر نخواهید سیستم عامل دیگری (مانند لینوکس) نصب کنید، باید یک آگاهی اولیه در مورد روش های بالا بردن امنیت کامپیوتر داشته باشید. تنظیمات امنیتی ویندوز تا زمانی که بر روی حالت پیش فرض هستند هیچ امنیتی ندارند و جهت تاثیرگذاری در امنیت باید شخصا آنها را فعال کنید.

---

یک سیستم عامل مثل یک مرکز فرماندهی به شما اجازه افزایش یا کاهش امنیت و سطوح دسترسی کامپیوترتان را می دهد. سیستم عامل ویندوز به داشتن نقاط آسیب پذیر فراوان مشهور است، اما اگر نخواهید سیستم عامل دیگری (مانند لینوکس) نصب کنید، باید یک آگاهی اولیه در مورد روش های بالا بردن امنیت کامپیوتر داشته باشید. تنظیمات امنیتی ویندوز تا زمانی که بر روی حالت پیش فرض هستند هیچ امنیتی ندارند و جهت تاثیرگذاری در امنیت باید شخصا آنها را فعال کنید.

امنیت سیستم عامل نقش تعیین کننده ای در امنیت کامپیوتر دارد و با توجه به گسترش جهانی سیستم عامل ویندوز در این درس به امنیت ویندوز می پردازیم. اهمیت این مطلب زمانی آشکار می شود که بدانیم ویندوز، علی رغم گسترش بیشتر نسبت به رقیبان خود (لینوکس و مک) امنیت کمتری دارد.

عوامل مختلفی بر روی امنیت سیستم عامل تاثیرگذار بوده و در نهایت در امنیت و حفاظت فایل ها و اطلاعات شخصی ما دخیل هستند. در این درس توضیحاتی در خصوص اصولی که برای امنیت ویندوز ضروری هستند پرداخته شده که دانستن آنها برای حفاظت کامپیوتر ضروری است.

به روز رسانی (Update)
سیستم عامل ویندوز، بهشتی برای سازندگان بدافزارها است و برای جلوگیری از خطراتی که شما و سیستم عامل تان را تهدید می کند، به روز رسانی حداقل کار ممکن است. بهتر است به طور مکرر ویندوز خود را آپدیت کنید. مایکروسافت به شدت بر روی به روز رسانی ویندوز سخت گیری می کند و برای اینکه کاربران به آسانی بتوانند به روزرسانی را انجام دهند، از Windows Update استفاده می کند. صرف نظر از این که شما از چه ویندوزی استفاده می کنید، باید سیستم تان را به گونه ای تنظیم کنید که این فرآیند به صورت خودکار انجام شود.

برای به روزرسانی خودکار و راحت ویندوز، می توانید Windows Update را بر روی Install Updates Automatically قرار دهید. البته لازم است زمان به روزرسانی را با توجه به کار خود و زمان اتصال سیستم به اینترنت، به گونه ای برنامه ریزی کنید که بسته های به روزرسانی مهم را از دست ندهید.

سیستم آپدیت ویندوز به گونه ای است که حتی با سرعت پایین اینترنت هم به خوبی کار کرده و به ندرت دچار مشکل می شود. اما برای اجتناب از این مورد، می توانید Windows Update را بر روی حالتی قرار دهید که بسته های به روز رسانی را دانلود کرده، ولی آن ها را بدون اجازه شما نصب ننماید (download but not install the files)؛ با این کار می توانید به روز رسانی های ضروری را سریعا دریافت نمایید، اما قبل از نصب آن ها کمی جستجو نموده و در صورت اطمینان از کارکرد درست، اجازه نصب آنها را بدهید. با این کار، مواردی را هم که نمی خواهید نصب شوند، از دست نمی دهید و در لیست انتظار باقی می مانند.

به یاد داشته باشید، در صورتی که شما Windows Update را فعال ننموده اید، هم اکنون زمان آن رسیده که این کار را انجام دهید. برای این کار می توانید به راحتی در صفحه کنترل پنل، Windows Update را یافته، اجرا و آن را فعال نمایید. این عمل به حیات و امنیت سیستم شما بستگی دارد، پس آن را پشت گوش نیاندازید.

نکته: چند سالی است که مایکروسافت برای شناسایی ویندوزهای غیر اصل که به صورت غیرقانونی در اختیار کاربران قرار می گیرند، اقدام به نصب نرم افزار Windows Genuine Advantage می کند. این نرم افزار قبل از آپدیت ویندوز بر روی آن نصب شده و در صورتی که ویندوز شما اورجینال تشخیص داده نشود، اخطارهای آزار دهنده ای را نمایش می دهد. به همین دلیل بسیاری از کاربران ایرانی که از ویندوزهای غیر اصل استفاده می کنند، برای اینکه این نرم افزار مشکلی برایشان به وجود نیاورد، از به روز رسانی ویندوز اجتناب می کنند. اما با کمی جستجو در اینترنت می توان راه ها و نرم افزارهایی ساده برای رفع این مشکل یافت. بنابراین تحت هیچ شرایطی از آپدیت ویندوز خودداری نکنید.

در کنار آپدیت ویندوز می توانید با استفاده از Windows Update نرم افزارهای مجموعه آفیس و ویندوزلایو و شاید نرم افزارهای دیگری که مربوط به مایکروسافت هستند را نیز آپدیت کنید، اما این کافی نیست و برای به روز رسانی سایر نرم افزارهای مورد استفاده شما کاربردی ندارد.

به یاد داشته باشید، همه نرم افزارهایی که در سیستم عامل خود استفاده می کنید، به صورت بالقوه خطراتی را متوجه سیستم عامل شما می کنند. به منظور کاهش ریسک خطرپذیری این نرم افزارها، لازم است آخرین بسته های به روز رسانی آنها را نیز دریافت کرده و نصب نمایید. اما به روز رسانی تک تک نرم افزارهایی که بر روی سیستم خود دارید، بسیار خسته کننده و ملال آور است؛ علاوه بر اینکه ممکن است آپدیت برخی از آنها را از قلم بیاندازید.

برای حل این مشکل، می توانید از نرم افزاری که سایت FileHippo.com در اختیار شما قرار داده، استفاده کنید. این برنامه نرم افزارهای نصب شده بر روی سیستم شما را بی وقفه بررسی و با بانک اطلاعاتی عظیم خود تطبیق می دهد. در صورتی که نسخه جدیدی برای یکی از برنامه های سیستم شما عرضه شده باشد، شما را مطلع می کند.

این برنامه رایگان بوده و تنها ۲۰۰ کیلوبایت حجم دارد. همچنین حجم بسیار اندکی را در حال اجرا اشغال می کند. لازم است بدانید که FileHippo بهترین نرم افزار برای آگاهی از زمان به روزرسانی برنامه ها است. ضمنا سایت FileHippo یکی از بزرگترین منابع قابل اعتماد برای نسخه های قدیمی و جدید بسیاری از برنامه های ویندوزی است. برای دانلود این نرم افزار می توانید به این آدرس مراجعه کنید.

در کنار FileHippo، برای بررسی دقیق نرم افزارهایی که نیاز به آپدیت دارند، می توانید از نرم افزار Secunia PSI نیز استفاده کنید. این نرم افزار علاوه بر آگاهی رسانی در مورد نرم افزارهایی که نیاز به آپدیت دارند، آنها را براساس اهمیت لیست می کند. برای مثال یک آپدیت کوچک در نرم افزار Pidgin، به اندازه ی یک بسته ی به روزرسانی در اینترنت اکسپلورر اهمیت ندارد. پس زمانی که شما با استفاده از Secunia سیستم تان را اسکن می کنید، به شما اعلام می کند که کدام نرم افزار نیاز به آپدیت دارد، آخرین باری که نرم افزار مورد نظر آپدیت شده کی بوده و همچنین بسته ی به روزرسانی مورد نظر از نظر کارکرد و امنیت تا چه اندازه مهم و ضروری است. می توانید برای دانلود این نرم افزار رایگان از این آدرس استفاده کنید.

استفاده از آخرین نسخه ویندوز
برای افزایش امنیت کامپیوتر خود، علاوه بر به روز رسانی ویندوز، بهتر است از آخرین نسخه ویندوز استفاده کنید. اگر از ایکس پی یا ویستا استفاده می کنید، توصیه می شود آن به ویندوز 7 ارتقا دهید.

این عمل را در استفاده از نرم افزارهای مورد استفاده خود نیز مد نظر قرار دهید. ترجیحا آخرین نسخه از نرم افزارهای مورد نیاز خود را بر روی کامپیوتر نصب نمایید و نرم افزارهای قدیمی را ارتقا دهید.

قرار دادن رمز عبور بر روی حساب های کاربری
یکی از مهمترین نکاتی که باید در رابطه با استفاده از ویندوز رعایت کنید، قرار دادن رمز عبور بر روی حساب های کاربری ایجاد شده در ویندوز است. اگر تنها خودتان از کامپیوتر استفاده می کنید، بهتر است یک حساب جدید با دسترسی های ادمین ساخته و به جای استفاده از اکانت Administrator از آن استفاده کنید و اگر به غیر از شما افراد دیگری نیز از سیستم استفاده می کنند، می توانید برای هر یک، یک حساب جداگانه بسازید. بهتر است هر حساب نیز رمز عبوری مختص خود داشته باشد و تا حد امکان تنها یکی از حساب ها به همه قسمت های سیستم دسترسی کامل داشته باشد.

برای رمزگذاری بر روی یک حساب می بایست ابتدا از منوی Start، صفحه ی Control Panel را باز کنید، سپس در آنجا به حساب کاربران (User Accounts) بروید و در پنجره ای که باز می شود در قسمت pick an account to change بر روی نام کاربری خود کلیک کنید. در پنجره جدید بر روی Create a password کلیک کنید. حال رمزعبور خود را در کادر اول بنویسید و در کادر دوم آن را تکرار کنید. حال دکمه Create password را بزنید، سپس دکمه ی Yes, Make Private را کلیک کنید. حالا حساب کاربری شما رمز عبور دارد و فایل هایی که در پوشه Documents and Settings هر کاربر ذخیره می شوند، تنها توسط آن کاربر و ادمین سیستم قابل دسترسی هستند.

هنگامی که قصد ترک موقتی کامپیوتر خود را- حتی برای چند لحظه- دارید، آن را قفل نمایید تا فرد دیگری به آن دسترسی نداشته باشد. برای قفل کردن کامپیوتر می توانید کلیدهای ترکیبی ویندوز و L را از صفحه کلید فشار دهید.

همچنین بهتر است برای زمانی که ویندوز در حالت اسکرین سیور (محافظ صفحه نمایش) است و می خواهید به میز کار برگردید نیز، رمز عبور تعیین کنید. برای این کار می توانید با مراجعه به تنظیمات محافظ صفحه نمایش، تیک گزینه On resume, Protect Password را بگذارید.

اهمیت نظم در ذخیره سازی فایل ها و فولدرها
فایل ها و فولدرهایی که در ویندوز ذخیره یا ایجاد می کنید، اهمیت ویژه ای دارند. با توجه به افزایش روز افزون حجم هارد دیسک ها، شاید مسخره باشد که بخواهیم از موجودیت و مکان تک تک فایل هایی که در کامپیوتر ذخیره کرده ایم، آگاه باشیم. اما لازم است تا جایی که ممکن است منظم باشید. مثلا برای یافتن یک فایل ویدئویی در میان انبوهی از فایل ها و فولدرهای مختلف به جستجو نپردازید؛ یا فولدرهای خود را با نام New Folder رها نکنید. این امر باعث می شود که بد افزارها و برنامه های مخرب نتوانند در هارد به هم ریخته تان مخفی شوند و شما هم بی خبر بمانید. سعی کنید هر چند وقت یک بار که اتاق خود را مرتب می کنید، پوشه ها و فایل های کامپیوتر خود را نیز مرتب کنید.

نمایش پسوند فایل ها در ویندوز
در همه ی سیستم عامل ها، فایل های مختلف پسوند مشخصی (که اغلب سه حرفی است) دارند که به شناسایی آنها توسط کاربران و نرم افزارها کمک می کند. مثلا بیشتر فایل های تصویری پسوند jpg و gif دارند، یا فایل های متنی اغلب با پسوند txt و doc ذخیره می شوند. در ویندوز به صورت پیش فرض پسوند فایل ها مخفی است و به کاربر نشان داده نمی شود که این قابلیت، ظاهر فایل ها را برای کاربر زیبا و جذاب تر کرده و همچنین از سردرگمی کاربران مبتدی جلوگیری می کند. اما در پشت این قابلیت، نکته ای امنیتی مهمی پنهان مانده است که باید به آن دقت کرد.

فرض کنید که کاربر هنگام نصب یک نرم افزار، فایلی تحت نام readme را بدون آنکه از پسوند و محتوایش آگاه باشد، باز کند. وی با این کار عملا به استقبال خطر رفته است؛ چرا که ممکن است پسوند این فایل به جای readme.txt به صورت readme.txt.bat باشد، که bat به خاطر مخفی بودن پسوندها در ویندوز، از دید کاربر پنهان مانده است. دوبار کلیک بر روی این فایل (که در حقیقت یک فایل اجرایی است)، احتمال دارد منجر به اجرای مستقیم کد مخرب در سیستم کاربر گردد.

برای نمایش پسوند فایل ها در ویندوز ایکس پی، My Computer را باز کرده و از منوی Tools گزینه ی Folder Options را انتخاب نمایید. در پنجره باز شده تب View را کلیک کنید و از لیست موجود تیک گزینه Hide extensions for known file types را بردارید و دکمه OK را در پایین پنجره کلیک کنید.

در ویندوز ویستا و 7 نیز می توانید پس از باز کردن Computer، از منوی Organize گزینه Folder and search options را انتخاب کرده و در پنجره باز شده همانند ویندوز ایکس پی تب View را انتخاب کرده و تیک گزینه Hide extensions for known file types را بردارید و بر روی OK کلیک کنید.

توجه: پس از اعمال تنظیمات و نمایش پسوند فایل ها، دقت کنید که هنگام تغییر نام فایل ها، پسوند آنها را حذف نکنید و یا تغییر ندهید. در این صورت ویندوز با شناسایی فایل مورد نظر و اجرای آن دچار مشکل می شود.

تنها نرم افزارهای ضروری را نصب کنید
علاوه بر نرم افزارهایی که به صورت پیش فرض در ویندوز وجود دارند، نرم افزارهای دیگری نیز برای انجام اموری خاص، مورد نیاز هستند. اما زمانی که یک نرم افزار جدید نصب می کنید، درست مثل این است که در حال خوردن غذا هستید. همان طور که ممکن است یک غذای مضر و یا تاریخ گذشته شما را مسموم کند، نرم افزارهای مضر و به روز نشده هم می توانند کامپیوتر شما را مسموم کنند. پس هنگام نصب یک نرم افزار، راجع به منتشر کنندگان آن تحقیق کنید و میزان قابل اعتماد بودن آنها را برآورد کنید. به طور معمول بسیاری از نرم افزارها نقص های (Bug) امنیتی زیادی دارند که ویندوز نمی تواند همه آنها را حل کند. پس هرگز یک نرم افزار غیر ضروری که مثلا میزکار شما را زیباتر می کند و یا اینکه شکل آن را تغییر می دهد، نصب نکنید. مثلا اگر تنها استفاده شما از کامپیوتر خواندن ایمیل و تایپ متون است، به جز یک مرورگر و نرم افزار ویرایشگر متن به چیز دیگری نیاز ندارید، پس برنامه دیگری نصب نکنید.

در صورتی که کامپیوتر خود را به تازگی خریداری کرده اید، احتمالا تعدادی نرم افزار توسط فروشنده بر روی آن نصب شده است، ولی به خاطر داشته باشید که این کار از نظر امنیتی چندان مطلوب نیست. اگر شما دسترسی نامحدود و ارزان قیمت به اینترنت داشته باشید، تمام احتیاجات شما فقط یک CD ویندوز خواهد بود. تمام نرم افزارهای مورد نیاز شما به صورت رایگان می توانند از اینترنت تهیه شوند. پس اگر ویندوز امن و مطمئنی می خواهید، بهتر است همه درایوهای کامپیوتر را پاک کرده و ویندوزی جدید را بر روی کامپیوتر نصب کنید. پس از آن نیز در وهله ی اول تنها نرم افزارهای امنیتی و حفاظتی که از آنها مطمئن هستید، نصب کنید و پس از آن به دانلود و نصب نرم افزارهای مورد نیاز خود بپردازید.

هنگام وب گردی با تبلیغ های مختلفی مواجه می شوید که شما را ترغیب به دانلود و نصب نرم افزارهای مختلفی می کنند. یک تولبار قدرتمند، یک آنتی ویروس خوب و رایگان، دسترسی رایگان به سایت های پولی و... . هرگز، هرگز و هرگز یک نرم افزار ناشناس را دانلود و نصب نکنید. سعی کنید فقط از منابع قابل اعتماد فایل دانلود کنید و به سایت های دیگر اعتماد نکنید. این نرم افزارها یکی از اصلی ترین روش ها برای آلوده کردن سیستم عامل هستند. شما یک تولبار مفید نصب می کنید و در کنار آن به صورت مخفیانه یک جاسوس افزار بر روی کامپیوترتان جا خوش می کند. تا به حال از کند شدن کامپیوتر شاکی شده اید؟ یکی از دلایل اصلی کاهش سرعت کامپیوتر، آلودگی با بد افزارهای مختلف است. بنابراین نسبت به کاهش سرعت سیستم عامل تان حساس باشید و آنها را با نرم افزارهای مناسبی که در بقیه درس های این دوره معرفی شده است اسکن کنید.

سراغ نرم افزارهای P2P نروید
نرم افزارهای به اشتراک گذاری فایل یا P2P به طور گسترده توسط کاربران برای دانلود نرم افزار، فیلم و موسیقی به کار می روند و یکی از بهترین منابع برای دسترسی به فیلم رایگان و نرم افزارهای کرک هستند. این شبکه ها یکی از منابع اصلی برای انتشار بد افزارها محسوب می شوند. به طور کلی توصیه می کنیم که از این نرم افزارها بر روی کامپیوترتان استفاده نکنید. به خصوص در کامپیوترهای اداری و محل کار. اما اگر به هیچ عنوان نمی توانید از آنها دل بکنید، حداقل سعی کنید در کامیپوتر خانگی تان پیش نیازهای امنیتی را به طور کامل و با دقت رعایت کنید. در عین حال باید بدانید که از چه نرم افزار P2P استفاده می کنید، چرا که بسیاری از این نرم افزارها خودشان حاوی جاسوس افزار یا تبلیغ افزار هستند. بنابراین پیش از نصب یکی از آنها، خوب در موردش تحقیق کنید.

از نسخه های ۶۴ بیتی ویندوز استفاده کنید
اگر سخت افزار قدرتمند و مورد نیاز را دارید، توصیه می کنیم از نسخه ۶۴ بیتی سیستم عامل ویندوز استفاده کنید چرا که تعدادی امکان امنیتی در این نسخه وجود دارد که نسبت به نسخه ی ۳۲ بیتی امنیت بیشتری برای شما فراهم می کند.

اهمیت نصب نرم افزارهای نابودگر بد افزارها
علاوه بر مطالبی که در خصوص امنیت ویندوز و آسیب پذیری آن اشاره شد، نصب نرم افزارهایی که در مقابله با بد افزارها به یاری ویندوز بشتابند، اجتناب ناپذیر است. نرم افزارهای ضد ویروس، ضد جاسوس افزار و ضد بد افزار در کنار یک فایروال مناسب که فعالیت ها و ارتباطات شبکه را مدیریت می کند، برای امنیت کامپیوتر ضروری است. با این نرم افزارها و اهمیت نصب آنها در سایر درس های این دوره آشنا می شوید.

پاکسازی نرم افزارهای نصب شده
بسیاری از نرم افزارهایی که بر روی سیستم خود نصب می کنید، برای اجرا و در اختیار قرار دادن کلیه امکانات نرم افزار، فایل هایی را در قسمت های مختلف کامپیوتر کپی و اغلب تغییراتی را در رجیستری ویندوز ایجاد می کنند.

در صورتی که قصد پاک سازی نرم افزاری را داشته باشید و این کار را از طریق Add/Remove در ویندوز انجام دهید، بسیاری از فایل ها و تغییراتی که در ویندوز کپی و ایجاد شده اند، بدون تغییر باقی می مانند و نرم افزار مربوطه تنها Uninstall می شود. این رد پاها، می توانند به صورت بالقوه حفره های امنیتی خطرناکی باشند که توسط هکرها مورد سوء استفاده قرار گیرند.

اما برای پاک سازی کامل نرم افزارها و رد پاهایی که در ویندوز به جا گذاشته اند، می توان از نرم افزاری رایگان و کاربردی به نام Revo Uninstaller استفاده کرد. این نرم افزار علاوه بر Uninstall کردن نرم افزار مربوطه، با شناسایی رد پاها و فایل های اضافی و پاک سازی کامل آنها از ویندوز، امنیت بیشتری را برای کامپیوتر شما تامین می کند. دانلود کنید...

رمزنگاری اطلاعات سیستم عامل
چه اتفاقی رخ می دهد اگر وقتی پشت کامپیوتر نیستید، کسی سراغ آن برود و سعی کند وارد سیستم عامل شده و به اطلاعات دسترسی پیدا کند؟ آیا می دانید حتی اگر بر روی ویندوز رمز عبور قرار داده باشید، باز هم ورود به آن کار سختی نخواهد بود؟ با یک توزیع زنده لینوکس می توان کامپیوتر را بوت کرد و به فایل های شما دسترسی داشت. در یک روش دیگر می توان با استفاده از یک سی دی نجات، پسورد ویندوز را ریست کرد و با یک پسورد جدید وارد کامپیوتر شد! راه بعدی استفاده از روش Brute Force و کرک کردن پسورد است. بنابراین همانطور که می بینید راه های مختلفی برای دسترسی غیر مجاز به سیستم عامل تان وجود دارد. چگونه جلوی آنها را بگیریم؟

برای این کار باید اطلاعات را رمزنگاری کنید. سیستم عامل ویندوز در نسخه ویستا و 7 امکان جدیدی به نام BitLocker دارد که از طریق آن می توان کل پارتیشن سیستم عامل را رمزنگاری کرد (معمولا پارتیشن C جایی است که ویندوز نصب شده است). با فعال کردن بیت لاکر تمام اطلاعات بر روی این درایو رمز نگاری می شوند. دقت کنید که این کار شامل درایوهای دیگر نیست. بنابراین فایل های مهم را بر روی همین درایو نگه داری کنید. ضمنا باید بدانید این امکان بر روی همه نسخه های ویندوز 7 و ویستا وجود ندارد. با استفاده از بیت لاکر می توانید مطمئن باشید در صورت دسترسی غیرمجاز به کامیپوتر یا سرقت اطلاعات، امکان مشاهده آنها وجود ندارد. اما این روش در صورت استفاده از Brute Force برای پیدا کردن رمز عبور سیستم عامل جواب نمی دهد. برای مقابله با آن باید رمز عبور بسیار مستحکمی داشته باشید. بنابراین استفاده از بیت لاکر در ترکیب با یک رمز عبور بسیار قوی برای ویندوز (بالاتر از ۱۴ کاراکتر) به شما این اطمینان را خواهد داد که اطلاعات شما در جای امنی نگه داری می شوند.

توجه: برای رمز نگاری اطلاعات در پارتیشن های دیگر و روش های مکمل در این دوره ی آموزشی با نرم افزار True Crypt در درس امنیت دیتا آشنا خواهید شد.

سایت رشته صنایع شیمیایی...